Okul Kaynaklarını
Geliştirme ve Etkili Kullanma
Yazımın başlığı ile ilgili
şahsıma bir görev verildiğini öğrenince konuya nereden başlamam gerektiği
hakkında bir araştırma yapmam gerektiğini hissettim. 30 yıldır okullarda böyle
çalışmalar yapılmazken, şimdi ne oldu da OGYE, TKY gibi çalışmalar tüm
okullardan istenmektedir? Demek ki bir şeyler değişecek. Değişim hayatın
kendisinde varsa biz de değişeceğiz. Değişim olmadan gelişim olmuyor. Eğitim
sistemimizde mutlaka bu değişime ayak uydurmak zorundadır.
Şu anda eğitim sistemimizin
en önemli sorunlarından biri Cumhuriyet’in başlangıcında ortaya konan eğitim
hedeflerini 2000’li yıllar içinde yenileme sorunudur.
1930’lu 40’lı yıllarda
okulun görevi açık olarak tanımlanabilmekteydi. Eleştirel düşünme, yaratıcı
düşünme, çok kültürlülük, problem çözme o günün okullarının gündeminde değildi.
1970’li yıllara kadar eğitim ulusal ve bireysel dengeler üzerine inşa edilmişti.
Bugün bu dengeler ulusal ,
bölgesel, bireysel, evrensel dengeler olarak çeşitlenmiş ve daha da karmaşık bir
hale gelmişlerdir.
Okullarımız maalesef bu
farklılık ve çeşitliliğe uygun olarak yeni bir okul tasarımı ve eğitim öğretim
yapılandırması oluşturamamışlardır. Günümüzde eğitimin toplumun beklentilerini
karşılayacak nitelikte hedefler oluşturma çabası yeterli görülmemektedir.
Hedefleri gerçekleştirecek doğru araçların ve stratejilerin uygulamaya konulması
da önem taşımaktadır. Bunun için yeni yönelimler doğrultusunda okulların
işlevlerinin tanımlanması gerekmektedir.
Eğitimin niteliğinin
artırılmasına dönük gerçekleştirilen uygulamaların bilimsel çalışmalardan uzak
olması, okulları sadece bilgi aktaran ve sınavlara hazırlayan kurumlar haline
getirmiştir. Ancak okulların bu işlevi de yeteri derecede yerine getiremediği
görülmektedir.
Geçmişte okullar, bilgilerin
yayılma kaynağıydı. Günümüzde eskimiş bilgilerin tekrar edildiği, korunduğu
depolar haline geldiği ifade edilmektedir. Değişim, gelişim, değiştirme,
geleceği oluşturma söyleminin sahibi olmalarına karşın okullar,
gerçekte statükoyu korur hale gelmişlerdir. Toplumsal dönüşümün öncüsü olarak
görülen okullar, 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren gelişimci ve değişimci
niteliğini önemli ölçüde yitirmiştir.
Eğitim kurumlarının küreselleşen dünyanın gelişim ve değişim hızını yakalaması
için okulların ve eğitimcilerin değişimlerini zorunlu hale getirmiştir. Yeni
üretim paradigmasının temel unsurları aydınlanmış, öğrenen, kendini tanıyan,
bağımsız ve böylece yenilikçi bir eğitim örgütü oluşturmaktır. Artık okulda hem
yöneticilerin hem de öğretmenlerin rolü yeniden tanımlanmaktadır.
Çağı yakalamak istiyorsak ki
istiyoruz. O halde eğitim sistemimizi okulların duvarları arasına sıkışmış,
bürokratik yükümlülükler içinde boğulan bir yapıdan kurtarmamız gerekmektedir.
Yaşam boyu eğitim, okulun sadece öğrenciler için değil tüm çevre için bilgi
üretme merkezi olması anlayışı, özel okullar ve rekabet gerçeği, eğitimin
finansmanı ve yeni eğitim anlayışları okulların örgüt ve yönetim yapısı
açısından yeniden ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Okulların yeniden
yapılandırılması boyutunda atılacak adımlar bilimsel ilkeler çerçevesinde ve
sistem bütünlüğü içinde değerlendirilmelidir. Görüldüğü kadarıyla bu bilimsel
ilkeler çerçevesinde okullarımızda TKY gibi OGYE gibi yeni yapılandırmalara
gidilmektedir.
Okulumuzda daha kaliteli bir
eğitim yapılabilmesi ve okulumuzun fiziksel şartlarının daha iyi hale
getirilebilmesi ortak dileğimizdir. Toplam Kalite Yönetimini geliştirmek,
yapılacak çalışmaları verimli hale getirmek için elde bulunan kaynakları en
verimli şekilde kullanmakla mümkün olacaktır. TKY’nin misyonu , vizyonu,
ilkeleri, hedefleri ve süreci iyi belirlenmelidir. Konu ile ilgili olarak tüm
personel bilgilendirilmelidir.
Konu olarak problem belli. Okul kaynaklarını nasıl geliştiririz ve etkili
kullanırız? Bu sorun sadece benim sorunum olmadığı gibi idarecilerin de sorunu
değildir. Bu sorun okulda bulunan herkesin sorunudur. Katılımcı demokrasi
dediğimiz olay bu olsa gerek. O halde öğrencilerimize, öğretmenlerimize,
idarecilerimize, velilerimize hatta hizmetlilerimize bile aşağıdaki anket
sorularının sorulmasında fayda vardır.
Öğrencilerimize;
1· Okulunuzda daha
nitelikli bir eğitim-öğretim için hangi bilgiler ve beceriler size
kazandırılmalıdır?
2· Size göre ihtiyaç
duyduğunuz bilgi ve becerileri kazanmanız için sınıfta nasıl bir öğretim
olmalıdır?
3· Daha nitelikli
bir eğitim-öğretim için okul idaresinden beklentileriniz nelerdir?
4· Daha nitelikli
bir eğitim-öğretim için velileriniz neler yapmalıdır?
5· Okulunuzda sosyal
ve kültürel faaliyetleri yeterli buluyor musunuz? Sizce bu konuda daha başka
neler yapılabilir?
6· Okulumuzun
geliştirilmesi, eğitim-öğretim kalitesinin yükseltilmesi için yapılması gereken
başka işler için görüş ve önerileriniz nelerdir?
7- Bu görüş ve
önerilerinizden hangisine gönüllü katkıda bulunabilirsiniz?
İdareci ve öğretmenlerimize;
1- Son zamanlarda mesleğiniz
ile ilgili olarak karşılaştığınız sorunlar nelerdir?
2- Bu sorunların giderilmesi
için neler yapılmalıdır?
3- Okulda daha nitelikli bir
eğitim-öğretim için okul yönetimi neler yapmalıdır?
4- Okulda daha nitelikli bir
eğitim-öğretim için öğretmenler neler yapmalıdır?
5- Okulda daha nitelikli bir
eğitim-öğretim için veliler ile nasıl bir işbirliği yapmalıdır?
6- Okulda daha nitelikli bir
eğitim-öğretim için Okul Aile Birliği nasıl bir çalışma yapmalıdır?
7- 2008-2009 Eğitim-
Öğretim Yılını kapsayan TKY çalışmalarında yapılması gereken işler için başka
görüş ve önerileriniz nelerdir?
8- 2008-2010 arası Eğitim-
Öğretim Yıllarını kapsayan TKY çalışmalarında yapılması gereken işler için
başka görüş ve önerileriniz nelerdir?
9- Bu görüş ve
önerilerinizden hangisine gönüllü katkıda bulunabilirsiniz?
Velilerimize;
1- Okul-veli işbirliğine
yönelik herhangi bir çalışmaya doğrudan katıldınız mı? Katıldıysanız nedir?
2- Katkınızın yeterli
olduğuna inanıyor musunuz? Eğer yeterli görmüyor iseniz bu katkı nasıl
artırılabilir?
3- Okul kaynaklarının
kullanımı konusunda yeterince bilgilendiriliyor musunuz? Sizce nasıl olmalıdır?
4- Eğitim-öğretimin
geliştirmesinde okulun kaynaklarının verimli bir şekilde kullanıldığına inanıyor
musunuz? Bu konuda neler yapılabilir?
5- Çocuğunuzun okuldaki
gelişimi ile ilgili olarak okul yönetimi ve öğretmenlerden neler bekliyorsunuz?
6- Okul-veli işbirliğinin
geliştirilmesi için neler yapılabilir?
7- Okulumuzun
geliştirilmesi, eğitim-öğretim kalitesinin yükseltilmesi için yapılması gereken
başka işler için görüş ve önerileriniz nelerdir?
8- Bu görüş ve
önerilerinizden hangisine gönüllü katkıda bulunabilirsiniz?
Bu soruları daha da çoğaltabiliriz. Bu soruların cevapları iyi
analiz edilecek ve üzerinde hemfikir olunan konularda çalışmalar yürütülecektir.
Ayrıca anket sonucunda kimden hangi konularda yararlanabileceğimizi de
belirlemiş oluruz.